SENSORYCZNIE SIĘ ROZWIJAM BO SKACZĘ ,
BIEGAM , BADAM I DOTYKAM – KÓŁKO SENSORYCZNE

Rola zmysłów i integracji sensorycznej w rozwoju dziecka

„Nie ma nic w umyśle, czego by przedtem nie byłoby w zmysłach”

                                                                                            Arystoteles

            Zmysły odgrywają bardzo ważną rolę w życiu każdego człowieka. To dzięki nim poznajemy świat. One informują nas o otaczającym świecie, pozwalają nam doświadczać przestrzeni wokół poprzez odczuwanie zapachów, widzenie czy słyszenie. Ponadto zmysły pełnią rolę ochronna gdyż ostrzegają nas przed niebezpieczeństwem.

W rozwoju i funkcjonowaniu każdego człowieka ważną rolę odgrywa aż 8 zmysłów.

Mówiąc o zmysłach mamy na myśli głownie zmysł:

• dotyku
• wzroku
• słuchu
• smaku
• węchu

Są to zmysły zwane dalszymi i związane są z odbieraniem wrażeń płynących ze świata zewnętrznego oraz mamy nad nimi kontrolę.

Zmysły dalsze kształtują się w pierwszych miesiącach życia i są niezbędne dla dziecka po porodzie. Chociaż warto podkreślić iż pomimo, że powstają one w trakcie ciąży to nie są wykorzystywane w pełni przez dziecko.

Oprócz zmysłów dalszych w naszych organizmie znajdują zmysły, które funkcjonują poza naszą kontrolą- są to zmysły bliższe , do których zaliczamy:

• zmysł przedsionkowy
• zmysł propriocepcji
• zmysł interocepcji czyli narządów wewnętrznych

Zmysły bliższe powstają w okresie prenatalnym i towarzyszą człowiekowi przez całe życie. Ich zadaniem jest odbieranie bodźców dochodzących z wewnątrz naszego organizmu oraz odpowiadają za właściwe odczuwanie naszego ciała. Ich prawidłowe funkcjonowanie przyczynia się między innymi do osiągnięcia przez dziecko poszczególnych kamieni milowych w odpowiednim czasie.

Każdy ze zmysłów odgrywa bardzo ważną rolę w codziennym funkcjonowaniu każdego z nas a ich ścisła współpraca powoduje, że tworzą one jeden układ narządów zmysłów.

To dzięki integracji wrażeń płynących z poszczególnych zmysłów jak i środowiska; docierają one  mózgu który musi wykonać „ogrom”  pracy gdyż:

• rozpoznaje,
• segreguje,
•  rejestruje,
• interpretuje
•  łączy ze sobą te informacje z poprzednimi doświadczeniami po to,  aby mogły być wykorzystane w celowym i efektywnym działaniu.

Integracja sensoryczna pozwala nie tylko porządkuje bodźce sensoryczne, które pochodzą z naszego ciała i z otaczającego nas środowiska ale  pozwala na skuteczne używanie naszego ciała w celu interakcji z otoczeniem.

Twórczyni integracji sensorycznej J. Ayres wskazała, że mózg staje się swoistą bazą danych, ponieważ docierają do niego bodźce odbierane przez wzrok, słuch, smak, węch, dotyk, układ przedsionkowy oraz zmysł kinestetyczny nazwany propriocepcją, czy też czuciem głębokim.

Proces integracji sensorycznej rozpoczyna się już w okresie płodowym jednak pierwsze siedem lat dziecka stanowi najważniejszy etap jego rozwoju pod względem neuroplastyczności mózgu czyli jego zdolności  do rozwoju, zmiany i lepszego działania.

W tym czasie dziecko opanowuje umiejętności, stawia czoła w nowych sytuacjach oraz uczy się korzystania ze swoich zmysłów. Dzięki temu lepiej poznaje siebie, swoje ciało i świat otaczający- dziecko staje się dojrzałe sensorycznie pod względem samokontroli, uwagi, uczenia się oraz myślenia.

Wszystko, co było doświadczeniem w życiu płodowym i przez pierwsze 7 lat życia dziecka, stanowi podstawę do dalszego uczenia się w szkole.

J. Ayres podkreśliła również, że aby dziecko mogło osiągnąć dojrzałość sensoryczną pod względem rozwoju emocjonalnego, ruchowego i poznawczego bardzo ważne jest:

• prawidłowe funkcjonowanie zmysłów i przebieg procesów integracyjnych
• wrażenia zmysłowe są sprawnie organizowane na poszczególnych poziomach

W każdym dziecku istnieje silny wewnętrzny pęd ku rozwijaniu integracji sensorycznej, dlatego pozwól doświadczać dziecku „świat” zmysłami, a dzięki temu pomożesz mu wieść szczęśliwe życie pełne sukcesów na miarę swoich możliwościJ

                           Paulina Bancewicz